İnternet ortamında, hakkında çok fazla bilgi bulamadığımız; zamanın müzik mucitlerinden biri olan Adolphe Sax’ı, müzik öğretmenleri olarak, doğum gününde anmak ve aynı zamanda icat ettiği müzik aleti saksafonu da incelemek istedik.
Öncelikle icat ettiği müzik aletini biraz tanıyalım. Hepimizin sesine aşina olduğu, caz denildiğinde akla ilk gelen enstrumanın görüntüsünü gözünüzde canlandırmışsınızdır mutlaka :
Saksofon, konik borusunun ucunda bir klarnet ağızlığı, gövdesinde de obuanınkine benzeyen bir anahtar takımı olan üflemeli bir çalgıdır. Saksafon denilebilecek ilk tahta çalgıyı, 1807’de, saatçi (Lisieux’de) Desfontenelles yaptı. Bu çalgı da, Adolphe Sax’a bazı ayrıntılar bakımından fikirler verdi. Bununla birlikte, saksafonu bulan kimse olarak yine de Sax kabul edilir. Nitekim çalgının adı da onun adından gelmiştir. Saksafon ailesinde yedi çalgı vardır; sopranino, soprano, alto (en çok kullanılan), tenor, bariton, bas ve kontrbas. Bu saksofonlardan her birinin ses genişliği iki oktav ve bir dörtlüyü kapsar. Saksofon, ötüm ve teknik bakımlarından sahip olduğu özelliklere rağmen, uzun süre sadece askeri bando ve caz topluluklarında kullanılmış, senfoni orkestralarına bundan ancak birkaç yıl önce alınmıştır.
Peki kimdir bu Adolphe Sax?
Antoine-Joseph “Adolphe” Sax (6 Kasım 1814 – 7 Şubat 1894) günümüzde kullanılan haliyle saksafonu icat eden ve ilk kullanan mucittir.
Belçika’nın Dinant şehrinde doğmuştur. Babası Charles-Joseph Sax da bir müzik aletleri yapımcısıydı. Adolphe genç yaşlarında enstrüman üretmeye başlamıştır. İki flütü ve bir klarnetiyle on beş yaşında bir yarışmaya katılmıştır. Sonradan bu iki enstrümanı öğrenmek için Brüksel’deki Royal School of Singing’e gitmiştir.
Okulu bıraktıktan sonra, babası ürettiği enstrümanlarla eve para getirirken, Adolphe’da enstrüman tasarımlarıyla gündeme gelmiştir. Adolpe’un ilk önemli icadı bas klarnette tasarım değişikliğidir. 20 yaşında ürettiği enstrümanın patenti Adolf’a aittir.
Dinant şehrinin halen saksafon üretiminde önemli merkezlerden biri olması, Adolphe Sax’ın yerleştirdiği üretim biçiminden kaynaklanmaktadır.
Adolphe Sax’ın icat ettiği ilk saksofonun videosunu ve hayatının İngilizce kısa videosunu aşağıdaki bağlatılardan izleyebilirsiniz.
İyi incelemeler, iyi çalışmalar.
This original Adolphe Saxophone circa late 1800’s.
Trailer in ENGLISH of the Documentary “Sax Revolutions: The Adolphe Sax’s life”
Kaynak :
Meydan Larousse /1972, Meydan Gazetecilik ve Neşriyat Ltd. Şti.
tr.wikipedia.org
