Balaban (Duduk) Hakkında

   Balaban, Orta Asya Türk ülkelerinin bir çoğunda kullanılan yöresel dilli, üflemeli çalgılar sınıfına giren nefesli bir çalgıdır. Bugün Balaban’a Azerbaycan ve Anadolu’nun bir çok bölgesinde rastlamamız mümkündür. Batı Azerbaycan bölgesinde bazen de Balaban, Mey ve ya Düdük Azerbaycan ve Türkistan’da kullanılmaktadır. Gürgen, ceviz, erik ve benzeri sert ağaçlardan yapılanları varsa da en makbulü kayısı ağacından yapılanıdır.
   Bir gövde (govda) ve ağız tarafına takılan ses çıkarıcı yassı kamış ağızlıktan ibaret olan Balaban, 280-300 milimetre uzunluğunda ve 20-22 milimetre çapındadır. Sesi mat ve hafiftir, sesi zayıf olduğu için daha çok kapalı mekanlarda ve oda toplantılarında çalınmaktadır. Kamış üzerindeki kıskaç sayesinde ses inceltilip kalınlaştırılabilmektedir. Özel bir yöntemle yassılaştırılan kamış, kıskaç ve gövdeden meydana gelir. Kıskacın kamış üzerinde aşağı veya yukarı doğru itilmesiyle yaklaşık bir perdelik ses değişimi yapılabilmekte ve özelliği ile çalgı gruplarına hemen uyum sağlayabilmektedir.
Azeri sanatçı Hüseynqulu Sarabski’ye göre avcılar balaban çalarak bıldırcınları çekerler. Balaban’ın başka bir türü aşık musikinde kullanılır. Alihan Samedov, Azerbaycanlı ünlü balaban sanatçısıdır.

Kaynak : Vikipedi

Çalma Aralığı ve Ses Perdeleri: