Ses Eğitimi
1) Nefes diyaframa alınacak. Özellikle nefes verirken karın kasları kasılmayacak ve yumuşatılmasına özen gösterilecek.
2) Solunum esnasında, bel, sırt ve bacaklardan destek alınacak, ağırlık bu noktalara verilecek. Nefes alınırken, diyafram ile birlikte sırt ve kaburga kemiklerinin sağa ve sola doğru genişlediği hissedilecek.
3) Nefes diyaframa alındıktan sonra, diyafram en alt iki kaburga kemiğinin birleşim noktasının altından çözülecek ve bu şekilde diyafram yumuşatılacak.
4) Diyafram yumuşatılırken veya geçici bir süre nefes tutulurken yutak kapatılmayacak ve boğazın her zaman açık olduğu hissedilecek.
5) Yine diyaframın yumuşatılması esnasında nefes, koltuk altlarının alt kısmındakı kaburga kemiklerini bir kasnak gibi düşünerek tutulacak. Bu kasnağın öndeki birleşim yeri sesin destek noktasi olacak. Ses verirken bu noktadan destek alinacak.
6) Omuz, boyun ve alt çenenin varlığı unutulacak. Düşünülecek tek yer sert damak olacak.
7) Daha nefes alırken ağzın içi ve tüm beden esner gibi büyütülecek.
8) Bu büyütme/genişletme işlemi verilecek en tiz notayı verecekmişcesine olacak.
9) Daha sonra, ses yolunun açılıp yumuşatılması için ağızdan bir miktar sıcak hava verilecek ve sesin havanın üzerine binerek hareket ettigi düşünülecek.
10) Ses vermeden önce kesinlikle çene açılıp ağızda pozisyon alınmayacak. Çenenin başlangıçtaki açıklığını ağızdan verilecek olan sıcak hava belirleyecek. Çene tamamıyla doğal bırakılacak, kesinlikle ileri itilmeyecek veya geri çekilmeyecek.
11) Bütün bunlar yapılırken, diyafram çok yumuşak olacak. Sanki askıdaymış hissi korunacak.
12) Sıcak hava verilmesi işleminden sonra sesi bu nefese bağlama olgusu, beyinde sanki buz üzerinde (= nefes) patenle kaymaya başlama hareketi (= ses verme) imajinasyonu gibi bir imajla birleştirilecek. Aynı anda diyaframın bu imgelemi desteklemek üzere ileri ve aşaği dogru hareket ettiği tasavvur edilerek fonasyona geçilecek.
13) Fonasyon esnasinda hep sert damak/mask düşünülecek. Pes seslerde ses burun altı ve üst ön dişlere; orta seslerde burun, elmacık kemikleri ve göze; tiz seslerde de alın ve kafanın tepe noktasına gönderilecek.
14) Kafanın içi geniş bir boru gibi düşünülecek. Sesler tizleştikçe civanin bir boruda yükselmesi gibi sesin de yukarı doğru yükseldiği hissedilecek ancak bu hareket esnasında yumuşak damak/ağız boşluğunun arka kısmı, vs. düşünülmeyecek. Sesin yolu, üst ön dişler, burun ve alnın ön kısmı, vb. olacak ve asla bu yoldan çıkarılmaması sağlanacak.
15) Tiz seslerde çene aşağı doğru bastırılmayacak, kasılmayacak. Açıkçası, alt çenenin varlığı hiç hatırlanmayacak. Çene, ses kendi yolunu açarken hareket edecektir ancak, bu hareket kendiliğinden olacak ve bilinçli bir sekilde yapılmayacaktır.
16) Sesi tiz notalara taşımak üzere çene kasılıp gırtlağa yüklenilmeyecek. Sesi taşıma işlemi gevşek haldeki diyaframın bir körük gibi kullanılması ile gerçekleşecektir. Çeneyi kasma refleksi anında bu refleksten kurtulmak amacıyla diyaframın yumuşatıldığı düşünülüp, omuzların geriye doğru açılarak göğsü genişletmesi sağlanacak ve sesin destek noktasından güç alınacak.
17) Tiz notalara çıkıldıkça daha da bir büyündüğü, genişlenildiği,şişildiği ancak bir o kadar da yumuşayıp gevşenildiği hissedilecek. Büyümenin merkez noktası olarak rezonans boşlukları temel alınacak.
18) Tiz notalara atak yapılırken sesin destek noktasına (Bkz madde 5) dayanılacak. Tizleştikçe aşağilar düşünülecek, ayaklarımızı bastığımız yerden giderek daha fazla destek alınacak.
19) Pes seslerde, ses rezonanstan aşaği düşürülmeyecek, itilmeyecek, rengi korunacak. Özellikle en alt sesler sanki tiz bir ses veriliyormuş gibi düşünülecek.
20) Yeniden nefes almadan önce, ciğerlerdeki hava tamamen boşaltılacak ve tekrar kurallarına uygun olarak nefes alınacak.
Yukarıda da bahsettiğim gibi, lütfen tek başınıza şan egzersizleri yapmayın. İnsan özellikle şan yaparken kendini yeterince analiz edemeyeceğinden, tek başınıza egzersiz yapmanız fayda yerine geri dönüşü olmayan zararlara da yol açabilir. İlaveten, çalışacağınız öğretmenlere gelince, bu konuda usta olan, kendini ispat etmiş veya en azından uzun süre sahnede bu işi yapmış olan kişilerle çalışmanızı salik veriyorum. Unutmayın, ses bu; diğer enstrümanlara benzemez.
Kaynak: DrumER
